Formularz IN-1 to informacja o nieruchomościach i obiektach budowlanych, którą muszą złożyć właściciele nieruchomości w celu prawidłowego naliczenia podatku. Choć wypełnienie tego dokumentu może początkowo wydawać się skomplikowane, z odpowiednimi wskazówkami staje się proste i zrozumiałe. W tym poradniku przeprowadzę Cię krok po kroku przez cały proces, wskazując najważniejsze elementy i pomagając uniknąć typowych błędów.
Czym jest formularz IN-1 i kto musi go złożyć?
Formularz IN-1 to dokument, w którym podatnicy informują organ podatkowy o posiadanych nieruchomościach i obiektach budowlanych. Obowiązek złożenia IN-1 dotyczy wszystkich osób posiadających tytuł prawny do nieruchomości, w tym:
- Właścicieli nieruchomości lub obiektów budowlanych
- Posiadaczy samoistnych nieruchomości
- Użytkowników wieczystych gruntów
- Posiadaczy nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego
Formularz należy złożyć w terminie 14 dni od dnia wystąpienia okoliczności uzasadniających powstanie albo wygaśnięcie obowiązku podatkowego (np. zakup lub sprzedaż nieruchomości) lub od zaistnienia zdarzenia mającego wpływ na wysokość opodatkowania (np. rozbudowa budynku).
Pamiętaj, że niezłożenie informacji IN-1 w terminie może skutkować karą grzywny za wykroczenie skarbowe. Dopilnowanie tej formalności pozwoli Ci uniknąć niepotrzebnych problemów i dodatkowych kosztów.
Przygotowanie do wypełnienia formularza IN-1
Przed przystąpieniem do wypełniania formularza, warto zgromadzić wszystkie niezbędne dokumenty i informacje. Przygotuj:
- Akt notarialny lub inny dokument potwierdzający prawo do nieruchomości
- Wypis z rejestru gruntów lub budynków (można uzyskać w starostwie powiatowym)
- Numer PESEL lub NIP (w zależności od statusu podatnika)
- Dokładne informacje o powierzchni użytkowej budynków
- Szczegółowe dane dotyczące gruntów (powierzchnia, rodzaj użytkowania)
Formularz IN-1 możesz pobrać ze strony internetowej swojego urzędu gminy lub miasta, albo otrzymać bezpośrednio w urzędzie. Coraz więcej gmin umożliwia również wypełnienie i złożenie formularza online, co znacznie usprawnia cały proces.
Wypełnianie formularza IN-1 krok po kroku
Część A. Dane identyfikacyjne
W tej sekcji należy podać podstawowe informacje identyfikacyjne:
- Nazwę gminy, do której składasz deklarację (właściwą dla miejsca położenia nieruchomości)
- Swoje dane osobowe (imię, nazwisko, PESEL/NIP)
- Dane współwłaścicieli, jeśli nieruchomość ma więcej niż jednego właściciela
Jeśli jesteś osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej, wpisz numer PESEL. W przypadku prowadzenia działalności gospodarczej lub bycia osobą prawną, podaj NIP. Wypełnij wszystkie pola dokładnie tak, jak widnieją w Twoich dokumentach tożsamości.
Część B. Adres zamieszkania/siedziby
Uzupełnij swój aktualny adres zamieszkania, nawet jeśli jest inny niż adres nieruchomości, której dotyczy formularz. Ta informacja jest niezbędna dla urzędu do celów korespondencyjnych. Podaj:
- Kraj, województwo, powiat, gminę
- Ulicę, numer domu i lokalu
- Miejscowość i kod pocztowy
Część C. Okoliczności powodujące obowiązek złożenia informacji
W tej części musisz określić, dlaczego składasz formularz, zaznaczając odpowiedni kwadrat:
- Informacja składana po raz pierwszy – gdy kupujesz nieruchomość lub stajesz się jej właścicielem z innego tytułu
- Korekta uprzednio złożonej informacji – gdy zmieniają się dane dotyczące nieruchomości (np. rozbudowa, zmiana sposobu użytkowania)
Jeśli zaznaczasz korektę, koniecznie podaj dokładną datę zaistnienia zmiany, która wpływa na wysokość opodatkowania.
Część D. Dane dotyczące przedmiotów opodatkowania
Ta część jest najbardziej rozbudowana i często sprawia najwięcej trudności. Dokładne wypełnienie tej sekcji ma bezpośredni wpływ na wysokość naliczonego podatku. Podzielona jest na sekcje dotyczące gruntów, budynków i budowli:
- D.1. Grunty – wpisz powierzchnię gruntów w metrach kwadratowych, określając ich rodzaj:
- Związane z prowadzeniem działalności gospodarczej
- Pod wodami powierzchniowymi stojącymi lub płynącymi
- Pozostałe, w tym zajęte na prowadzenie odpłatnej działalności pożytku publicznego
- Niezabudowane objęte obszarem rewitalizacji
- D.2. Budynki lub ich części – podaj powierzchnię użytkową budynków w metrach kwadratowych, z podziałem na:
- Mieszkalne
- Związane z prowadzeniem działalności gospodarczej
- Zajęte na prowadzenie działalności w zakresie obrotu kwalifikowanym materiałem siewnym
- Związane z udzielaniem świadczeń zdrowotnych
- Pozostałe (np. garaże, budynki gospodarcze, komórki, szopy)
Pamiętaj, że powierzchnię użytkową budynku mierzy się po wewnętrznej długości ścian na wszystkich kondygnacjach. Do powierzchni użytkowej nie wlicza się klatek schodowych, szybów dźwigowych, a pomieszczenia o wysokości poniżej 1,40 m uwzględnia się tylko w 50%. Pomieszczenia o wysokości od 1,40 m do 2,20 m zalicza się w 50% ich powierzchni.
Część E. Informacja o załącznikach
Jeśli do formularza dołączasz załączniki (np. ZIN-1, ZIN-2, ZIN-3 dla dodatkowych nieruchomości), zaznacz odpowiednie pole i podaj dokładną liczbę załączników. Załączniki te są niezbędne, gdy posiadasz więcej nieruchomości, niż można wykazać w głównym formularzu.
Część F. Podpis podatnika/osoby reprezentującej podatnika
Na końcu formularza złóż czytelny podpis i wpisz datę wypełnienia. Jeśli nieruchomość ma kilku współwłaścicieli, każdy z nich powinien podpisać formularz. Jeśli formularz składa pełnomocnik, należy dołączyć dokument pełnomocnictwa oraz uiścić opłatę skarbową za pełnomocnictwo (chyba że jest zwolnione z opłaty).
Najczęstsze błędy przy wypełnianiu IN-1
Unikaj typowych pomyłek, które mogą opóźnić rozpatrzenie twojego formularza lub prowadzić do nieprawidłowego naliczenia podatku:
- Nieprawidłowe obliczenie powierzchni – błędny pomiar powierzchni użytkowej, nieuwzględnienie zasad dotyczących pomieszczeń o różnej wysokości
- Brak podpisów wszystkich współwłaścicieli – każdy współwłaściciel powinien podpisać formularz lub należy dołączyć odpowiednie pełnomocnictwo
- Niepodanie wszystkich nieruchomości – formularz musi zawierać informacje o wszystkich nieruchomościach podatnika w danej gminie
- Błędna klasyfikacja budynków – nieprawidłowe określenie przeznaczenia budynków (np. uznanie budynku gospodarczego za mieszkalny)
- Pominięcie zmian w nieruchomości – niezgłoszenie rozbudowy, zmiany sposobu użytkowania czy innych modyfikacji wpływających na podatek
Jak i gdzie złożyć wypełniony formularz IN-1?
Wypełniony formularz możesz złożyć na kilka sposobów:
- Osobiście w urzędzie gminy lub miasta właściwym dla miejsca położenia nieruchomości
- Wysłać pocztą tradycyjną (najlepiej listem poleconym dla potwierdzenia nadania)
- Elektronicznie przez platformę ePUAP (jeśli posiadasz profil zaufany lub kwalifikowany podpis elektroniczny)
- Przez dedykowany system elektroniczny udostępniony przez gminę (jeśli taki istnieje)
Zawsze zachowaj kopię złożonego formularza oraz potwierdzenie jego złożenia. Będzie to dowód w przypadku ewentualnych nieporozumień z urzędem lub zaginięcia dokumentacji.
Jeśli masz wątpliwości dotyczące wypełnienia formularza, nie wahaj się skonsultować z pracownikiem urzędu gminy lub miasta. Większość urzędów oferuje bezpłatną pomoc w wypełnianiu dokumentów podatkowych, a skorzystanie z tej pomocy może zaoszczędzić Ci wielu problemów w przyszłości.
Podsumowanie
Wypełnienie formularza IN-1 wymaga dokładności i znajomości swoich nieruchomości, ale przy zachowaniu odpowiedniej staranności jest zadaniem, z którym każdy może sobie poradzić. Kluczowe kroki to:
- Zgromadzenie wszystkich niezbędnych dokumentów i informacji przed przystąpieniem do wypełniania
- Dokładne wypełnienie danych identyfikacyjnych zgodnie z dokumentami
- Prawidłowe określenie powierzchni i rodzajów nieruchomości
- Dwukrotne sprawdzenie formularza pod kątem błędów przed złożeniem
- Złożenie w terminie 14 dni do właściwego urzędu
Pamiętaj, że formularz IN-1 składasz tylko raz dla danej nieruchomości, chyba że zmienią się okoliczności wpływające na wysokość podatku. Coroczne opłaty będą naliczane automatycznie na podstawie złożonej informacji, a decyzja podatkowa będzie doręczana co roku bez konieczności ponownego składania formularza.